ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ BİRİMİ
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi Nedir?
Çalışan hakları ve güvenliği ile ilgili her türlü faaliyeti tüm yasal düzenlemeler ve belirlenen standartlara uygun olarak eksiksiz ve hızlı bir şekilde yerine getirmek, sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarının önlenmesi amacıyla çalışma yapmak faaliyetlerini yürütmekle görevli birimdir.
AMAÇ
06.04.2011 Tarih ve 27897 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik” ve 14.05.2012 Tarih ve 2012 / 23 Sayılı “Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Genelge” uyarınca hastanemizde;
- Şiddet olaylarını Bakanlık Beyaz Kod Birimi’ne bildirir, eş zamanlı olarak olayı kurumun hukuk birimine ve adli mercilere intikal ettirir.
- Bir sağlık çalışanının fiziksel veya sözel şiddete uğraması durumunda, olaya ilişkin durum tespit tutanağı, adli rapor, kamera kayıtlarının olduğu CD vb. ek kanıtları da toplayarak İl Cumhuriyet Başsavcılığı ve İl Sağlık Müdürlüğü ile yazışmasını sağlar.
- Şiddete uğrayan sağlık çalışanı tarafından bakanlık “Alo 113” numaralı “Beyaz Kod Birimi” telefonuna doğrudan bildirim yapabileceği konusunda çalışanları bilgilendirir.
- Şiddet gören sağlık çalışanına talep halinde psiko-sosyal destek verilmesini sağlar.
- Vatandaşa; şiddete uğrayan sağlık çalışanının, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme hakkının bulunduğu, hizmet alma sürecinin aksayabileceği ve mutlaka yargılanacağı konusunda (pano/afiş/broşür vb.) bilgilendirir.
Sağlık Çalışanı Hakları
Bir sağlık kuruluşunda çalışan herkes;
-Güvenli ve huzurlu bir ortamda çalışma,
-Mesleğini uygularken etik ilkelere bağlı olma,
-Kendi değerlerine ters düşen durumlardan kaçınma,
-Baskı altında olmadan mesleğini yapabilme,
-Kendisi ve ailesinin sağlığını koruma,
-Hizmetten çekilme talebinde bulunma haklarına sahiptir.
SAĞLIKTA ŞİDDET
Sağlık çalışanlarının görevlerini icra ettikleri sırada fiziksel ve psikolojik açıdan zarar görmesiyle sonuçlanan ya da sonuçlanması muhtemel olan sözlü veya fiili olarak yaralama, tehdit ve hakarete maruz kalma durumlarıdır.
BEYAZ KOD
Beyaz Kod Nedir?
Sağlık Bakanlığının kamu ve özel tüm sağlık kuruluşlarında gerçekleşen şiddet olaylarının izlenmesi, gereken müdahalenin yapılması, adli mercilere iletilmesi, olayın takip edilmesi, gerçekleşen olayların analizinin yapılarak ilgili sağlık kurumuna özgü tedbirlerin alınması için çalışma yapılması amacıyla oluşturulmuş bir sistemdir.
Sağlıkta şiddet olaylarının artması üzerine sağlık çalışanlarının güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak ülke genelinde sağlık çalışanlarının maruz kaldığı şiddete ilişkin iş ve işlemleri yürütmek üzere ‘Beyaz Kod Birimi’ kurulmuştur.
Beyaz Kod Başvurusu;
Sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerinden dolayı personele karşı işlenen suçlar sebebiyle yapılacak vaka bildirimlerinde kamu veya özel bütün sağlık kuruluşlarında gerçekleşen vakaların tamamı Beyaz Kod sistemine bildirilecektir. Bu bildirimler aşağıda belirtilen yollardan biriyle yapılacaktır.
- http://www.beyazkod.saglik.gov.tr adresine giriş yapılarak,
- Telefonla 113 numaralı çağrı merkezi aranarak,
- Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimine veya bu amaçla kurulmuş birime veya görevlendirilen personele müracaat edilerek.
Sağlık Çalışanına Uygulanan Şiddet Sonrası Süreç
- Mesai saatleri içinde ve dışında hastane içerisinde ve bahçesinde oluşabilecek olası bir saldırı ya da taciz olaylarında “1111” no’lu telefon aranarak “Beyaz Kod” verilir.
- Buradan telsizle geçilen anons ile “Beyaz Kod Müdahale Ekibi” olay yerine en kısa sürede ulaşır.
- Olaya sebebiyet veren kişi / kişiler olay yerinden uzaklaştırılır.
- Adli olaylarda varsa hastane polisine yoksa 155 aranarak en yakın (bağlı bulunulan polis merkezine) haber verilir.
- Hastane polisi gerekli işlemleri yapar.
- Böyle bir durumla karşılaşan personel olay bildirim formu doldurarak Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi’ne bildirir.
- Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi incelemeyi yaparak gerekli mevzuatlara uygun olarak işlem yapar.
SAĞLIK ÇALIŞANININ HİZMETTEN ÇEKİLMESİ
Sağlık Bakanlığının 2012/23 Sayılı Çalışan Güvenliğinin Sağlanması Genelgesi
6) Hizmetten çekilme;
Sağlık çalışanları, sağlık hizmeti sunumu esnasında şiddete uğraması halinde, acil verilmesi gereken hizmetler hariç olmak üzere hizmetten çekilme talebinde bulunabilir.
a) Hizmetten çekilme talebi, kurum tarafından belirlenen yöneticiye sözlü veya yazılı olarak bildirilecektir.
b) Bildirim üzerine yetkili yönetici, olayı derhal değerlendirerek hizmetten çekilme talebinin uygun olup olmadığı hakkında gecikmeksizin karar verecektir.
c) Yetkili yönetici, hizmetten çekilme talebini uygun bulduğu takdirde hastanın sağlık hizmeti almasına ve tedavisinin devamına yönelik tedbirleri güvenlik tedbirleriyle birlikte alacaktır. Bu kapsamda ilgili hastanın sağlık hizmetini devam ettirecek yeni sağlık çalışanını belirleyecek, kurum içerisinde bunun mümkün olmaması halinde hastanın hizmet alabileceği başka bir sağlık kurumuna sevkini ve hizmet alımını sağlayacaktır. Bu süreç sırasında hastanın tedavisinin aksatılmamasına itina edilecektir.
MEVZUAT;
- 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
- Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik
- İçişleri Bakanlığının 2012/22 Sayılı Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Suçların Soruşturulması Genelgesi
- Sağlık Bakanlığı Personeline Karşı İşlenen Suçlar Nedeniyle Yapılacak Hukuki Yardımın Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
- Sağlık Bakanlığının 2012/23 Sayılı Çalışan Güvenliğinin Sağlanması Genelgesi
- Sağlık Bakanlığının 2016/3 Sayılı Hukuki Yardım ve Beyaz Kod Uygulaması Genelgesi
- İlgili Diğer Mevzuat;
SIK SORULAN SORULAR
1-Polise ifade vermem/ Emniyete gitmem şart mı?
Haklarınızın korunması ve faillerin cezalandırılması, adli mercilerin yetki ve görevi kapsamındadır.
Bu nedenle, mümkünse hemen en yakındaki karakola bizzat başvurarak ya da aciliyet teşkil bir durum var ise, derhal bulunduğunuz yere polis çağırarak söz konusu adli süreci başlatmanız gerekmektedir.
2-Polise/ Emniyete ifade vermek istedim fakat ifade alınmıyor?
Kamu sağlık kuruluşunda görev yapan bir personelin, görevi esnasında maruz kalacağı bir şiddet, 5237 Sayılı Türk Ceza Yasası’nın 131. maddesinde yer alan açık hüküm gereği, şikayete tabi değildir.
Yani bu durumda kolluk, siz şikayetçi olmasanız da resen olaya el koymalı ve gerekli ön soruşturmayı derhal başlatmalıdır. Aksi durumda kolluk personeli açısından görevi ihmal suçu oluşacaktır.
3-Hukuki yardım sürecinde şiddete maruz kalan çalışandan herhangi bir ücret talep ediliyor mu?
Hukuki yardım görevi Kanunla verildiğinden, bu görev de bir kamu görevidir. Dolayısıyla hukukiyardım kapsamında yapılan yol/ulaşım giderlerinin görevli personele ödenmesinde 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu’na göre hareket edilecektir.
Ceza davalarında yargılama giderleri beraat halinde Devlet; mahkumiyet halinde hükümlü tarafından karşılandığından, mağdur sıfatıyla davaya katılan bakımından herhangi bir yargılama gideri oluşmamaktadır. Dolayısıyla kendisine hukuki yardım yapılan personelden, bu yardım sebebiyle herhangi bir mahkeme masrafı talep edilmeyecektir.
4-Beyaz koda başvuru yaptım ancak şikayetçi değilim.
Beyaz kod kapsamında işlenen suçlar genel itibariyle takibi şikayete bağlı olmayan, başka bir ifade ile siz şikayetçi olmasanız dahi adli mercilerce kendiliğinden soruşturulan suçlardır. Bu tür suçtan haberdar olan yöneticinin, suçu adli mercilere intikal ettirmesi yasal bir zorunluluktur. Bu nedenle şikayetçi olmasanız dahi hadise adli mercilere intikal ettirilecektir. Ancak şikayetçi olmamanızdan dolayı tarafınıza hukuki yardım verilmeyecektir.
5- Beyaz koda başvurumu yaptım ancak adli süreç devam ederken şikayetimden vazgeçtim.
Yukarıda da izah edildiği üzere bu durumda da tarafınıza verilen hukuki yardım son bulacaktır.
Ancak bu tür suçlar takibi kendiliğinden yapılan suçlar olduğundan dolayı yargılama devam edecektir.
Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi
BİRİM SORUMLUSU : Kübra UÇAR
